Emoties en stress na een SCAD: Hoe ga je ermee om?

Een SCAD (spontane coronair arteriële dissectie) kan je leven plotseling op zijn kop zetten. Het overkomt vaak mensen zonder de bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten, en de emotionele impact is groot. Stress en emoties spelen niet alleen een rol bij het ontstaan van een SCAD, maar ook bij het herstel en de angst voor een nieuwe gebeurtenis. Hoe ga je hiermee om? In dit blogartikel verkennen we dit thema verder.

De rol van emotionele stress bij SCAD
Uit onderzoek komt naar voren dat emotionele stress een grotere rol kan spelen bij het ontstaan van SCAD dan bij andere hartaandoeningen. Veel mensen ervaren een periode van emotionele stress voorafgaand aan het incident. Dit maakt de impact van emoties niet alleen een risicofactor vóór de SCAD, maar ook een belangrijk aandachtspunt daarna. Dit maakt de angst voor herhaling begrijpelijk. Het is logisch dat je na zo’n ingrijpende ervaring wilt voorkomen dat je weer stressvolle situaties tegenkomt. Zeker in de eerste (kwetsbare) fase na een SCAD kan het verstandig zijn om emotionele stress zoveel mogelijk te vermijden. Het lichaam heeft tijd nodig om te herstellen. Maar op de lange termijn is volledig vermijden niet haalbaar – en zelfs niet wenselijk.

Het dilemma in het omgaan met emoties
Als je een SCAD hebt doorgemaakt kun je het gevoel hebben op een dunne lijn te balanceren. Je wilt heftige stress vermijden om je gezondheid te beschermen, maar tegelijkertijd is het leven niet vrij van uitdagingen. Emoties en stressvolle situaties zijn een onvermijdelijk onderdeel van het leven. Het vermijden van stress lijkt een oplossing, maar kan paradoxaal genoeg juist meer spanning creëren.

Een sterke focus op stress vermijden kan ertoe leiden dat je jezelf terugtrekt uit sociale situaties, activiteiten gaat vermijden en je steeds meer beperkt wordt in wat je doet. Het kan zo je leefwereld verkleinen. Hierdoor vergroot het gevoel van isolatie, wat juist stress en angst kan versterken. Daarbij zijn emoties, ook de moeilijke, bedoeld om gevoeld en verwerkt te worden. Onderdrukte of onverwerkte emoties kunnen zich vastzetten in je lichaam. Dit kan leiden tot fysieke klachten zoals spierpijn, vermoeidheid en een verhoogd stressniveau.

In plaats van stress te vermijden, is het belangrijk om te leren hoe je emoties kunt hanteren. Dit betekent niet dat je jezelf moet blootstellen aan extreme stress, maar wel dat je je emoties leert herkennen, toe te laten en te doorvoelen. Het leven biedt altijd pieken en dalen; leren navigeren tussen deze emoties is essentieel om zowel je mentale als fysieke gezondheid te ondersteunen.

Het belang van emotioneel management
Emoties toelaten en leren hanteren kan helpen om de intensiteit ervan te verminderen. Dit verlaagt niet alleen je stressniveau, maar ook de fysiologische impact op je lichaam.

Emotioneel management betekent dat je:

• (H)erkenning geeft aan je emoties. Door gevoelens zoals angst, verdriet of frustratie te erkennen, kun je ze beter begrijpen en hanteren.

• Lichaamssignalen leert begrijpen. Emoties drukken zich vaak fysiek uit, zoals spanning in de borst of een knoop in de maag. Door deze signalen te herkennen, kun je actie ondernemen voordat stress escaleert.

• Bewust ruimte maakt voor verwerking. Dit kan bijvoorbeeld door te praten met een vertrouwde persoon, een dagboek bij te houden of professionele hulp in te schakelen.

Hulp bij angst en onzekerheid
Het is normaal om na een SCAD angstig te zijn dat het opnieuw kan gebeuren. Deze angst verdient erkenning. Het delen van je zorgen met anderen kan helpen om deze emoties te verlichten. Gesprekken met lotgenoten of een steungroep kunnen waardevolle steun bieden. Wanneer je hier niet zelf aan uitkomt kun je ook professionele hulp overwegen. Therapieën zoals Acceptance and Commitment Therapy (ACT) of Cognitieve Gedragstherapie (CBT) hebben bewezen effectief te zijn in het omgaan met angst en het leren reguleren van emoties.

Een belangrijk uitgangspunt is dat je emoties niet hoeft te vermijden, maar ze stapsgewijs kunt leren hanteren. Dit proces vergt tijd en geduld. Een deskundige hulpverlener kan je begeleiden bij het herkennen en begrijpen van je emoties, en je helpen om praktische tools te ontwikkelen om met stress om te gaan.

Een gezonde balans
Het omgaan met emoties na een SCAD vraagt om een balans. Het doel is niet om stress volledig uit je leven te bannen, maar om veerkracht te ontwikkelen en te leren omgaan met onvermijdelijke uitdagingen. Door emoties toe te laten en te verwerken, voorkom je dat ze zich vastzetten en je herstelproces belemmeren.

Een SCAD zet je wereld op zijn kop, maar het kan ook een kans zijn om te leren leven op een manier die je mentale en fysieke gezondheid ondersteunt. Geef jezelf de tijd en ruimte om te groeien in dit proces. Je bent het waard om goed voor jezelf te zorgen – fysiek, mentaal en emotioneel.

Tekst; Joey Touwslager
Joey is oprichter van Hartleiders en biedt psychische begeleiding en coaching voor mensen met een hartaandoening.
Meer informatie op www.hartleiders.nl.